Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc,
Nợ tang bồng(1) vay trả trả vay.
Chí làm trai nam bắc đông tây,
Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể.
Nhân sinh thế thượng thuỳ vô nghệ,
Lưu đắc đan tâm chiếu hãn thanh(2).
Đã chắc ai rằng nhục rằng vinh,
Mấy kẻ biết anh hùng thời vị ngộ(3).
Cũng có lúc mây tuôn sóng vỗ,
Quyết ra tay lèo lái trận cuồng phong.
Chí những toan xẻ núi lấp sông,
Làm nên tiếng anh hùng đâu đấy tỏ.
Đường mây(4) rộng thênh thênh cử bộ(5),
Nợ tang bồng trang trắng(6), vỗ tay reo.
Thảnh thơi thi thập, rượu bầu.
Nguồn: Nguyễn Công Trứ cuộc đời và thơ do Đoàn Tử Huyến chủ biên, NXB Lao động, 2011
* Chú thích:
(1) Tang bồng: nói tắt của Tang hồ bồng thỉ. Xem chú thích ở bài Đi thi tự vịnh.
(2) Nghĩa là Người đời từ xưa ai là không có nghề, Để lại tấm lòng son soi vào sử sách. Hai câu này lấy ý ở bài thơ Quá Linh Đinh dương (Qua cửa biển Linh Đinh) của Văn Thiên Tường, đời nhà Tống.
Nhân sinh tự cổ thùy vô tử,
Lưu thư đan tâm chiếu hãn thanh
(Người đời tự cổ ai không chết)
Lưu giữ lòng song sáng sử xanh)
(Đời cổ chưa có giấy, người ta chép sử vào mảnh tre, gọi là hãn thanh).
(3) Anh hùng khi vị ngộ: người anh hùng lúc chưa gặp thời.
(4) Đường mây: lấy nghĩa ở chữ vân trình, chỉ người thi đỗ.
(5) Cử bộ: cất bước chân đi.
(6) Trang trắng: trang trải xong.