Ngẫm cho kỹ đến bất nhân là tạo vật(1)
Đã sinh người lại hạn lấy năm(2)
Kể chi thằng lên bẩy, đứa lên năm
Dẫu ba vạn sáu nghìn ngày là mấy chốc?
Lại mang lấy lợi danh, vinh nhục
Cuộc đời kia lắm lúc bi hoan(3)
E đến khi hoa rữa trăng tàn
Xuân một khắc(4), dễ nghìn vàng đổi chác?
Tế suy vật lý tu hành lạc
An dụng phù danh bạn thử thân(5)
Song bất nhân mà lại chí nhân(6)
Hạn lấy tuổi để mà chơi lấy
Cuộc hành lạc bao nhiêu là lãi bấy
Nếu không chơi, thiệt ấy ai bù?
Nghề chơi cũng lắm công phu!
Nguồn: Nguyễn Công Trứ cuộc đời và thơ do Đoàn Tử Huyến chủ biên, NXB Lao động, 2011
* Chú thích:
(1) Bất nhân: không có lòng nhân; tạo vật: dựng ra muôn vật, tức là ông trời.
(2) Ý nói: đã sinh ra người rồi mà chỉ hẹn cho sống được bấy nhiêu năm.
(3) Bi hoan: buồn vui.
(4) Xuất nhất khắc: lấy ý từ câu: “Xuân tiêu nhất khắc trị thiên kim” (“Một khắc đêm xuân đáng nghìn vàng”) trong bài Xuân tiêu (Đêm xuân) của Tô Đông Pha đời Tống.
(5) Xét cho kỹ sự đời nên hành lạc; không nên để cái danh trói buộc thân. Hai câu này ở bài thơ Khúc giang của Đỗ Phủ đời Đường.
(6) Chí nhân: rất có lòng nhân.
