Nội dung bài viết
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
– Nguyễn Tuân là nhà văn tài hoa bậc nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông được coi là bậc thầy về ngôn ngữ.
– Sở trường: tùy bút và kí
2. Tác phẩm
a. Thể loại
Kí: thể loại ghi chép, tái hiện các hình ảnh, sự việc của đời sống và con người theo cảm nhận và đánh giá của người viết
b. Vị trí đoạn trích – hoàn cảnh sáng tác
– Được trích từ phần cuối tác phẩm kí cùng tên của nhà văn
– Tác phẩm được hoàn thành sau chuyến đi thăm quần đảo Cô Tô
c. Bố cục
– 3 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “ở đây” – toàn cảnh Cô Tô sau cơn bão
+ Phần 2: Từ “mặt trời” đến “nhịp cánh”: cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô
+ Phần 3: còn lại – cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trong một buổi sáng
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Cô Tô sau cơn bão
– Cái nhìn của tác giả: bao quát. Làm nổi bật vẻ trong sáng, rạng rỡ của cảnh vật sau khi cơn bão đi qua
– Những thủ pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn:
+ Nhiều tính từ chỉ màu sắc và ánh sáng: trong trẻo, sáng sủa, xanh mượt, lam biếc đậm đà, vàng giòn…
+ Các hình ảnh được chọn lọc
+ Lựa chọn điểm nhìn à khung cảnh bao la, rộng lớn
=> Cô Tô – đất trời như đẹp hơn sau cơn bão
=> Tác giả sử dụng nhiều tính từ một cách tinh tế, chẳng khác nào một nghệ sĩ tài ba biết phối những mảng màu sắc nét cho bức tranh của mình. Bức tranh Cô Tô trở nên sinh động, tươi mới và đẹp đẽ vô cùng.
Tác giả miêu tả quang cảnh Cô Tô sau cơn bão mà không phải là ở một thời điểm nào khác như muốn khẳng định vẻ đẹp của Cô Tô không gì có thể che lấp nổi; Nhấn mạnh sức sống của con người và thiên nhiên nơi đây.
2. Cảnh mặt trời mọc trên biển
– Cảnh mặt trời đẹp, rực rỡ, tráng lệ; được đặt trong một khung cảnh rộng lớn, bao la và hết sức trong trẻo, tinh khôi
– Tài hoa của tác giả được thể hiện qua những hình ảnh so sánh đặc sắc: như tấm kinh, như lòng đỏ; qua những ngữ giàu hình ảnh, giàu sắc thái biểu cảm.
Mỗi một từ ngữ, mỗi một câu văn là một sự chau truốt đến tỉ mỉ.
Cảnh được quan sát kĩ lưỡng theo trình tự thời gian, trên nền cảnh không gian rộng lớn của bầu trời và mặt biển. Tuy lấy mặt trời làm đối tượng miêu tả nhưng nhà văn cùng đó cũng đã làm nổi bật bức tranh toàn cảnh vùng Cô Tô mĩ lệ.
=> Tình yêu thiên nhiên đã chắp bút tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt tác về bình minh trên biển
3. Cảnh sinh hoạt và lao động của con người
– Giếng nước: nơi tập trung sinh hoạt và lao động của con người à đậm chất thôn quê
– Từ giếng nước, tác giả mở rộng ra cảnh ven biển: đoàn thuyền ra khơi
– Cảnh lao động và sinh hoạt: khẩn trương, tấp nập, thanh bình
=> Cuộc sống con người: vừa giống như bao vùng miền khác vừa có những đặc trưng riêng. Cuộc sống được nhìn bằng một cái nhìn đầy tinh tế, yêu thương.
III. Tổng kết
1. Nội dung
– Tìm hiểu văn bản Cô Tô ta cảm nhận được Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên thật trong sáng và tươi đẹp
2. Nghệ thuật
– Ngôn ngữ điêu luyện
– Miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc
– Sử dụng tinh tế các biện pháp nghệ thuật
IV. Luyện tập
Bài 1: Có ý kiến cho rằng: “Không gì có thể vùi lấp được vẻ đẹp của Cô Tô. Sau cơn bão, cảnh sắc thiên nhiên Cô Tô lại càng đẹp hơn”.
Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?
Bài 2: Qua việc phân tích những hình ảnh dưới đây, hãy nêu cảm nhận của em về cảnh sinh hoạt và vẻ đẹp của con người lao động ở Cô Tô.
a. “Cái giếng nước ngọt ở ria một hòn đảo giữa bể, cái sinh hoạt của nó vui như một cái bến và đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền.”
b. “Trông chị Châu Hòa Mãn địu con, thấy nó dịu dàng yên tâm như cái hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành.”
Bài 3: Viết một đoạn văn ngắn với câu chủ đề “Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô thật rực rỡ và tráng lệ”.
Bài 4: Học tập cách miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân, em hãy viết một đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của biển lúc bình minh.
Bài 5: Từ hiểu biết của em về thể kí, hãy viết một đoạn kí ngắn về một vùng đất mà em mới ghé thăm.
