I. Mở bài:

– Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: câu nói của Tố Hữu về quan niệm “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.

II. Thân bài

1. Giải thích câu nói

– “Sống” không chỉ là sự tồn tại mà là quá trình giao hòa với cộng đồng, xã hội, là một phần trong đời sống.

– “Cho” là đem cái mình có đưa tặng người khác mà không đổi lấy gì cả.

– “Nhận” là sự đón lấy, hưởng thụ về vật chất hoặc về tinh thần.

– Cho đi là sự sẻ chia đồng cảm, biết yêu thương giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.

– Đâu chỉ nhận riêng mình là làm mà không toan tính vụ lợi xuất phát từ tấm lòng

– “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”: biết cho đi yêu thương, sống tận tâm, quan tâm những người xung quanh, có trách nhiệm với chính mình và người khác.

=> Giữa “cho” và “nhận” luôn có mối quan hệ khắng khít với nhau. Muốn nhận được điều tốt đẹp ta phải biết “cho” đi những điều tốt đẹp. 

3. Phân tích

– Biểu hiện của sự cho đi:

+ Giúp đỡ những người có số phận bất hạnh bằng tình cảm và tấm lòng

+ Quan tâm họ bằng những lời động viên, hỏi han.

– Tác dụng của việc cho đi:

+ Cho đi làm cuộc sống trở nên vui vẻ và có ý nghĩa hơn.

+ Cho cũng sẽ nhận được tình cảm yêu thương từ mọi người, sự kính trọng

– Vì sao “sống là cho không chỉ nhận riêng mình”?

+ Bởi hạnh phúc không phải là đích đến mà là quá trình. Mỗi thành quả đều cần trải qua gian nan, vất vả mà có. Vậy nên phải biết trân trọng, và biết ơn bằng cách sống biết “cho” đi.

+ “Cho” đi là một biểu hiện của cách sống đẹp, để làm nên sức mạnh duy trì cuộc sống. 

– Chúng ta có thể “cho” đi về vật chất hoặc sẻ chia về mặt tinh thần.

– “một người vì mọi người”.

– Kết hợp hài hòa giữa quyền lợi và trách nhiệm, giữa “cho” và “nhận”, phải nhận thức rõ được niềm hạnh phúc của bản thân khi đem lại hạnh phúc cho người khác là như thế nào.

=> “Bạn sẽ thấy niềm vui khi đỡ người khác bằng cả tấm lòng” (Poul Newman).

– Nêu một số tấm gương của việc cho và nhận.

+ Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của dân tộc – cuộc đời bảy mươi chín mùa xuân của Bác là bài ca bất tử về sự hy sinh cống hiến cao cả cho nhân dân cho nước.

+ Nguyễn Đình Chiểu cả cuộc đời của ông cũng gặp vô vàn khó khăn lận đận, đi thi thì nhận được tin mẹ mất, ông bỏ thi về Nam để chịu tang mẹ, khóc nhiều nên bị mù cả hai đôi mắt nhưng ông vẫn vừa dạy học vừa bốc thuốc chữa bệnh cho dân, vừa làm thơ khuyến khích tinh thần đánh giặc ngoại xâm.

4. Bàn luận mở rộng

– Lối sống vô cảm, sống chỉ biết “nhận” chứ không hề “cho” – “Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau” đáng phê phán.

– “Cho” đi đúng lúc, đúng mức, không nên mù quáng.

=> Bài học trong cuộc sống: biết yêu thương, trân trọng cuộc sống.

III. Kết bài

– “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình” thể hiện một quan niệm sống phù hợp với đạo đức con người trong mọi thời đại.

– Là một quan niệm sống đẹp: Hãy sống để cho đi, để cảm nhận được những giá trị tốt đẹp của cuộc sống mà do chính chúng ta tạo ra.